تنها ۳ تا ۵ درصد تسهیلات بانکی به تولید رسید

بهزاد خسروی، کارشناس اقتصادی در رابطه با اولویت های بانک مرکزی بیان کرد: برنامه‌های زیادی رو به روی بانک مرکزی است که به این برنامه‌ها باید در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت نگاه کرد، یکی از این اولویت ها طرحی است که در مجلس برای استقلال بانک مرکزی توسط نمایندگان مجلس تدوین شد و به مخالفت های بسیاری مواجه شد؛ انتظار می رود این طرح مجددا توسط بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در قالب لایحه مطرح شود و کارشناسان در رابطه با آن نظر بدهند تا این لایحه تکمیل شود.

او با بیان اینکه قوانین وضع شده در نظام بانکی کشور مناسب نیست، ادامه داد: ساختار بانک و قوانین مربوط به آن فاصله زیادی با قوانین موجود در دنیا دارد؛ بیش از ۴۰ سال از وضع این قوانین می‌گذرد و با اینکه در ۳ مرحله این قانون‌ها تغییر کرده اند، اما هنوز کامل و جامع نیست؛ بنابراین اولین توقع تنظیم این لایحه است و استقلال بانک مرکزی هم در این لایحه قرار بگیرد که بانک مرکزی بتواند از استقلال لازم برخوردار باشد.

کنترل اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی، یکی از عوامل کنترل حجم نقدینگی و نرخ تورم

خسروی گفت: موضوع دیگر در رابطه با جلوگیری از رشد پایه پولی است؛ یکی از معضلاتی که تاکنون در این زمینه وجود دارد موضوع رشد پایه پولی بوده و دیده می‌شود که در این چند دهه اخیر چندین برابر شده که این موضوع بسیار نگران کننده است و موجبات رشد تورم در کشور را فراهم کرده و بانک مرکزی در مقابل بانک‌ها بایستی از یک استراتژی منسجمی برخوردار باشد مانند موضوع اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی که این یکی از موضوعات مهم در زمینه رشد پایه پولی است.

این تحلیل گر اقتصادی بیان کرد: موضوع بعدی در رابطه با بررسی مجدد در هزینه بانک هاست و واقعیت این است که عملکرد بانک‌ها در بحث نا ترازی بسیار ضعیف است و هزینه‌های زیادی دارند. حتی اگر بخواهیم با بعضی از بانک‌ها قانونی عمل کنیم یا در حال ورشکستگی و یا در کل ورشکسته هستند.

خسروی با تاکید بر افزایش نظارت بانک مرکزی بر عملکرد بانک ها با رویکرد چگونگی ارائه تسهیلاتی است که به تولید و اشتغالزایی می تواند کمک شایانی کند، ادامه داد: یک اقدام دیگر که می‌تواند کمک کند به تولید و اشتغال بحث نظارت بر عملکرد بانک‌ها  که بانک‌ها داده اند. در این چند دهه اخیر میانگین بین ۳ تا ۵ درصد تسهیلات عملا وارد حوزه تولید شده، در صورتی که بسیاری از این موارد برای استمهال بوده یعنی کاستی‌هایی در اعطای وام‌های پیشین را جبران کرده اند، این شایسته وضعیت موجود نیست و برنامه‌های دولت سیزدهم با رویه‌ای که تا کنون وجود داشته به عبارتی محقق نخواهد شد.

لزوم تشکیل جلسات مشترک بین بانک مرکزی و بازار سرمایه

او ضمن اشاره به اینکه موضوع دیگر در رابطه با داشتن استراتژی مناسب نسبت به ظرفیت و پتانسیل بازار سرمایه است، تصریح کرد: برخلاف تصورات، بانک مرکزی هیچ وظیفه ای در زمینه وارد کردن پول به بازار سرمایه را ندارد. بانک مرکزی بایستی استراتژی‌های درستی را در قالب پروژه‌های مناسب طراحی کند و نسبت به ظرفیت و پتانسیل بازار سرمایه عمل کند. این موضوع هم نیاز به این دارد که بانک مرکزی و بازار سرمایه نشست‌های تخصصی داشته باشند  و از کارشناسان خبره در این حوزه دعوت شود تا بتوانند این پروژه‌های مناسب را طراحی کنند. 

خسروی ادامه داد: موضوع دیگر در رابطه نداشتن برنامه منسجم، جامع و کامل برای تامین غیر تورمی کسری بودجه برای دولت است و دولت هرموقع که توانسته از منابع بانک مرکزی استفاده کرده است و این موضوع در جای خود موجب افزایش حجم نقدینگی در کشور شده و در پی آن تورم افزایش پیدا کرد و عملا شرایط امروز ناشی از عملکرد نامطلوبی است که دولت‌ها در قبال بانک مرکزی داشتند برای تامین کسری بودجه. در این رابطه نیاز است که بانک مرکزی کمیته‌های مختلفی را در زمینه‌های تخصص‌های مختلف شکل دهد و از آن‌ها به عنوان مشاور استفاده کند.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: توجه ویژه به شرکت‌های دانش بنیان یکی دیگر از توقعات در این زمینه است؛ این شرکت‌ها نو پا هستند و معمولا در زمینه سرمایه مشکل دارند در صورتی که خیلی از این شرکت‌ها وثایق کلانی ندارند، ولی اگر نوع اعتبارسنجی عوض شود و این روند را برای شرکت‌های دانش بنیان که عموما اعضای آن نخبگان هستند جور دیگری شود، به فعالیت این شرکت‌ها کمک خواهد شد.

برقراری ارتباط بانک های داخلی با بانک های خارج از کشور

وی ضمن اشاره به این که ۱۵ کشور همسایه برای ایران وجود دارد گفت: موضوع دیگر در زمینه تامین ارز است که اشکال مختلفی دارد، اگر بانک مرکزی و بانک‌های عامل تعاملات درستی با بانک‌های مختلف از جمله بانک‌های کشور‌های همسایه داشته باشد به راحتی می‌توانیم مشکل تامین ارز را برطرف کنیم، اما ضربه‌های زیادی از این ناحیه متحمل شده ایم و منتظر آزاد شدن پول‌های بلوکه شده در خارج از کشور هستیم و ایران‌ها در این زمینه تلاش‌های مستمری نداشت است و باید تعاملات بین بانکی به شکل گسترده تری ایجاد شود؛ این یکی از استراتژی‌های مهم در این زمینه است و رئیس کل بانک مرکزی و مدیران عامل بانک‌ها بایستی این موضوع را گسترش دهند.