دانستنی‌های بیمه؛ بیمه بیکاری

چنانچه بیمه شده شمول قانون کار و تامین اجتماعی بدون میل و اراده خود بیکار شود ،در صورت معرفی توسط واحد‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و احراز شرایط قانونی به نسبت سوابق پرداخت حق بیمه می‌تواند از حمایت بیمه بیکاری برخوردار گردد.
براساس این قانون، چنانچه بیمه شده‌ای به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوطه و به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تائید شورایعالی کار، بیکارموقت شناخته شود و همچنین بیمه شدگانی که به علت حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ، آتش سوزی بیکار شوند، میتوانند از مقررات این قانون استفاده کنند. تشخیص ارادی بودن یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه شده، برعهده کمیته‌ای متشکل از نمایندگان این سازمان و اداره کارواموراجتماعی محل اشتغال بیمه شده است.

شرایط دریافت بیمه بیکاری به شرح زیر است:
• افرادی که حداقل ۶ ماه سابقه بیمه تامین اجتماعی دارند.
• افرادی که به صورت غیرارادی بیکار شده‌اند.
• شخصی که بر اثر حوادثی مانند آتش‌سوزی، سیل و یا زلزله بیکار شده است، نیاز به داشتن سوابق بیمه‌ای نداشته و بیمه بیکاری به او تعلق می‌گیرد.
• افرادی که در زمره صاحبان حرفه و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشند.
• تبعه کشور‌های دیگر نباشند.
• مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند.
• یک سال قرارداد کار با پرداخت حق بیمه داشته باشند.
• افرادی که از شرکت در کلاس‌های آموزشی و کارآموزی که سازمان تامین اجتماعی برای شغل پیشنهاد می‌کند خودداری کرده‌اند.
• کارگران فصلی در صورتی که صرفا در اثنای فصل کار اخراج شده و بیکاری آن‌ها غیرارادی تشخیص داده شود مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.
• افراد شاغل در کار‌هایی که ماهیت آن جنبه دائمی دارد و براساس قرارداد کار در مدت معینی مشغول کار بوده‌اند. با تشخیص واحد‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در صورتی که در پایان قرارداد بیکار شوند و در آخرین کارگاه حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، مورد حمایت قرارگرفته و مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند شد.
• چنانچه بیمه‌شده‌ای حداکثر طی مدت دوماه پس از طی دوران سربازی به محل کار خود بازگردد، ولی کارفرما از به‌کارگیری مجدد او خودداری کند، با احراز سایر شرایط می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کند.

بیمه شده بیکار، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر طی مدت ۳۰ روز از تاریخ بیکاری موضوع را به واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی ذیربط اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه آن اعلام کند

مدت پرداخت مقرری به بیمه شدگان واجد شرایط، بستگی به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان دارد، در حال حاضر کمترین مدت دریافت بیمه بیکاری برای مجردان و متاهلان به ترتیب ۶ و ۱۲ ماه است، بیشترین مقدار آن نیز به ترتیب ۳۶ و ۵۰ ماه برای بیمه‌شدگان مجرد و متأهل (یا متکفل) است.

• در صورتی که بیمه‌شده دوباره به کار اشتغال یابد.
• بیمه‌شده از قبول شغل مشابه پیشنهاد شده خودداری کند.
• بیمه‌شده مستمری بازنشستگی دریافت کند و یا دچار از کار افتادگی کلی شود.
• مدت زمانی که بیمه بیکاری به او تعلق میگیرد پایان یابد.
• بیمه‌شده فوت کند.
• بیمه‌شده بدون دلیل موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی خودداری کند.

محدودیتی در تعداد دفعات قابل استفاده از بیمه بیکاری وجود ندارد. حداکثر مدت استفاده از مقرری بیمه بیکاری با احتساب دوره‌های قبلی برای مجردین، ۳۶ ماه و برای متاهلین یا متکفلین، جمعا به مدت ۵۰ ماه است.

یکی از مزایای بیمه بیکاری این است که تمام مدتی که فرد بیمه بیکاری دریافت می‌کند، برای او به عنوان سابقه خدمت منظور می‌شود؛ یعنی ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری جزو سوابق پرداخت حق بیمه کارگران به لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت محسوب می‌شود. همچنین در صورت وجود نیاز به جذب نیرو، فرد در اولویت معرفی به واحد‌های پذیرنده نیروی کار و اشتغال به کار جدید قرار می‌گیرد.