دوشنبه ۱۷ شهريور ۱۴۰۴ - 2025 September 08
در شرایطی که گرانی‌های اخیر در بازار مرغ و دیگر کالاهای اساسی نگرانی‌های جدی برای معیشت مردم ایجاد کرده است، حسین صمصامی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با انتشار یادداشتی نسبت به پیامدهای سیاست‌های ارزی و بودجه‌ای دولت هشدار داد.
او تأکید کرد که کاهش ارز ترجیحی و جایگزینی آن با نرخ‌های بالاتر، مستقیماً به افزایش قیمت‌ها و فشار بیشتر بر زندگی مردم منجر خواهد شد.
افزایش قیمت کالاهای اساسی؛ نتیجه تصمیمات ارزی و بودجه‌ای
حسین صمصامی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در واکنش به گرانی مرغ و کالاهای اساسی نوشت: طی ماه‌های اخیر قیمت کالاهای اساسی با شتاب بیشتری رو به افزایش گذاشته است. همان‌طور که در گزارش رصد بودجه دی‌ماه 1403 پیش‌بینی شده بود، با اجرای بند «خ» تبصره 2 قانون بودجه 1404 و در نتیجه کاهش 3 میلیارد دلاری ارز 28500 تومانی اختصاص‌یافته به واردات تجهیزات دارویی و کالاهای اساسی، افزایش قیمت‌ها اجتناب‌ناپذیر شد.
در هفته‌های گذشته نیز تصمیماتی از سوی سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی برای جایگزینی نرخ ترکیبی (ترکیب ارز ترجیحی 28500 تومانی و نرخ تجاری 70 هزار تومانی) در واردات برخی کالاها اتخاذ شد؛ اما با بالا رفتن شدید قیمت نهاده‌ها و واکنش منفی بازار، دولت از این سیاست عقب‌نشینی کرد و اعلام کرد تأمین ارز نهاده‌های دامی همچنان با نرخ 28500 تومان صورت خواهد گرفت.
با وجود این، در لایحه بودجه 1404 نرخ تسعیر 55 هزار تومانی در نظر گرفته شد و مطابق جزء 1-1 بند «ب» تبصره 3، تمامی واردات (به‌جز کالاهای اساسی و دارو) باید با ارز مرکز مبادله بانک مرکزی (فعلاً دلار 70 هزار تومانی) تأمین شود. این تصمیم، طبیعتاً باعث افزایش هزینه واردات و رشد قیمت فروش در بازار خواهد شد.
کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که تأثیر نرخ 70 هزار تومانی صرفاً به کالاهای وارداتی محدود نمی‌شود. به دلیل ساختار غلط اقتصادی و دلاریزه شدن اقتصاد کشور از سال 1386، حتی کالاهای تولید داخل مانند حبوبات، قند و شکر، لبنیات، فولاد، سیمان، محصولات پتروشیمی، خودرو، لوازم خانگی و مسکن نیز با مبنای نرخ ارز جهانی قیمت‌گذاری می‌شوند؛ در حالی که درآمد مردم ریالی است و هزینه‌ها دلاری. همین امر موجب شده بخش بیشتری از جامعه زیر خط فقر قرار گیرد.
راه برون رفت از این چرخه تورمی چیست؟
نمایندگان مجلس نیز در این زمینه مورد انتقاد قرار گرفته‌اند؛ چراکه به گفته منتقدان، تصویب قوانین منجر به گران‌سازی ارز و سپس تلاش برای جبران آن با یارانه و کالابرگ، عملاً تأثیری در بهبود معیشت ندارد. این وضعیت به تعبیر برخی نمایندگان مانند آن است که «100 ریال از جیب مردم به نفع اقلیت ثروتمند برداشته شود و سپس تنها یک ریال به مردم بازگردانده شود».
بر این اساس، برخی نمایندگان مجلس بار دیگر بر ضرورت بازگشت به نرخ 28500 تومانی و تک‌نرخی شدن ارز تأکید دارند. پیشنهاد 16بندی 130 نماینده برای اصلاح نظام ارزی و طرح دوفوریتی «تقویت پول ملی و سرمایه‌گذاری برای تولید» نیز از جمله راهکارهای مطرح‌شده است.
به باور این گروه از نمایندگان، اجرای این پیشنهادها حتی در شرایط سخت تحریم نیز عملی و ممکن است و می‌تواند به کاهش محسوس قیمت‌ها و بی‌اثر کردن توطئه‌های دشمنان در ایجاد آشوب و ناامنی اقتصادی منجر شود.
