مهرداد جمال ارونقی -معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران -در گفت وگو با ایسنا تمامی جزئیات مربوط به ترخیص فوری کالاهای دپو شده در گمرک و بنادر و راهکارهای پیش روی وارد کنندگان که در مذاکرات و جلسات اخیر بین دستگاه های مربوطه مصوب شده است را تشریح کرد.
وضعیت صاحبان کالاهای اساسی
وی با اشاره به دپوی حدود هشت میلیون تنی کالا در گمرک و بنادر که ۳.۵ میلیون تن آن را کالاهای اساسی موجود و یک میلیون تن دیگر در شناورها و حدود چهار میلیون تن را کالاهای غیر اساسی غیرکانتینری - که ۸۰ درصد آن نهاده ها و تجهیزات تولید است - گفت: در رابطه با کالاهای اساسی دو حالت وجود دارد: برای بخشی از آنها هنوز اسناد مالکیت در اختیار صاحب کالا نیست و نمی تواند نسبت به اظهار کالای خود به گمرک اقدام کند. اسناد زمانی می تواند در اختیار صاحب کالا باشد که تامین ارز از سوی بانک مرکزی انجام و با انتقال ارز، اسناد به خریدار منتقل و صاحب کالا نسبت به اظهار کالا اقدام و تشریفات گمرکی را انجام دهد.
ارونقی با بیان اینکه در مورد بخشی دیگر از کالاهای اساسی که عمده آنها را تشکیل می دهد وضعیت اینگونه است که کالا با اعتبار خریدار داخلی خریداری و به بنادر و گمرکات کشور حمل شده است افزود: این در حالی است که اسناد مالکیت علی رغم عدم تامین ارز از سوی بانک مرکزی در اختیار صاحب کالا قرار گرفته و نسبت به اظهار این کالاهای اساسی به گمرک اقدام و حتی تشریفات لازم انجام شده است و مجوزهای قانونی لازم مانند استاندارد، بهداشت و سایر مجوزها دریافت شده است، ولی تنها مشکل برای آنها بحث تامین ارز ترجیحی و متعاقب آن صدور کد رهگیری بانک است که صاحبان این اقلام، در صورت ارائه کد رهگیری بانک می توانند نسبت به ترخیص کالا اقدام کنند.
مصوبات مربوط به ترخیص فوری کالاهای اساسی
معاون فنی گمرک در ادامه با اشاره به مصوبات جلسه ۱۱ آبان ماه در وزارت صمت که به ریاست وزیر صمت و با حضور دستگاه های مربوطه برگزار شد، گفت: بر این اساس دو تصمیم گرفته شده است که اول، بانک مرکزی با قید فوریت نسبت به تامین ارز ترجیحی کالاهای اساسی موجود در گمرک و بنادر که اسناد آن هنوز به خریدار منتقل نشده اقدام کند، به عبارتی با این اقدام بانک مرکزی و انتقال ارز تأمین شده به فروشنده، بلافاصله اسناد مالکیت به خریدار منتقل و نسبت به اظهار و انجام تشریفات گمرکی اقدام می شود.
وی با اشاره به تصمیم اخذ شده برای تامین ارز کالاهایی که ترخیص آنها منتظر صدور کد رهگیری بانک مرکزی است ادامه داد: بر این اساس مقرر شد بانک مرکزی برای صدور اعلامیه تامین ارز به صورت اعتباری اقدام و تعهد تامین ارز ترجیحی ظرف سه ماه از تاریخ ترخیص کالا را بر اساس مصوبه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت انجام دهد تا کالاها قابل ترخیص از گمرک و بنادر باشد.
به گفته وی به غیر از اقلامی که هنوز مالکیت آن به خریدار منتقل نشده صاحبان کالا به استناد این مصوبات می توانند از روز شنبه(۱۷ آبان) نسبت به ترخیص کالاهای اساسی خود اقدام کنند که در این حالت بخش عمده ای از کالاهای اساسی در هفته آینده ترخیص می شود.
تعیین تکلیف کالاهای غیر اساسی
این مقام مسئول در گمرک ایران در ادامه به تعیین تکلیف سایر کالاها اشاره کرد و افزود: در حال حاضر حدود چهار میلیون تن کالای غیر اساسی غیر کانتینری در گمرک وبنادر موجود است که بیش از ۸۰ درصد آن مربوط به واحدهای تولیدی، مواد اولیه، مواد واسطه ای، ماشین آلات و تجهیزات خطوط تولید است که توسط واحدهای تولیدی یا بازرگانان و تجار وارد شده و این کالاهای مرتبط با تولید در گروه های ۲۱ تا ۲۴ و بخشی در گروه ۲۵ - که توسط وزارت صمت اعلام شده - طبقه بندی شده اند. بر اساس مصوبات اخیر، گمرک مکلف شده نسبت به ترخیص این کالاها دارای قبض انبار تا ۱۰ آبانماه سال جاری و با ارز اشخاص بوده و با ارز بانکی تامین ارز نشده اند - با اعلام اولویت وزارت صمت و بدون کد رهگیری بانک - با رعایت مقررات مربوطه اقدام کنند.
وی افزود: بازرگانان یا صاحبان کالا نسبت به ویرایش ثبت سفارش با ارز اشخاص و یا ارز واردات در مقابل صادرات خود یا غیر در سیستم اقدام و با قید فوریت با همان ثبت سفارش و مجوزهای قبلی که مورد تایید وزارت صمت قرار گرفته نسبت به ترخیص کالاهای خود اقدام می کنند. این در حالی است که در خصوص رویه واردات مقابل صادرات بانک مرکزی مکلف شده است طی ۲۴ ساعت کد رهگیری مربوطه را صادر کند.
نحوه ترخیص کالاهای کانتینری
به گفته ارونقی در حال حاضر بیش از ۳۰ هزار باکس کانتینر پُر وارداتی در بنادر و گمرکات کشور حاوی کالاهای اساسی و غیراساسی وجود دارد که نحوه اقدام درخصوص این کالاها به همان شیوه ای است که اشاره گردید.
ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای در صف تخصیص و تامین ارز
معاون فنی گمرک در ادامه به مصوبات جلسه ۱۷۷ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت اشاره کرد و گفت که به منظور تسریع در ترخیص کالاها به گمرک اجازه داده شد تا در مورد کالاهای اساسی و ضروری مورد نیاز واحدهای تولیدی که تا ۱۰ آبان ماه سال جاری دارای قبض انبار هستند - بر اساس اولویت های اعلامی وزارت صمت - با استفاده از ارز صادراتی یا متقاضی و یا تامین ارز شده توسط بانک مرکزی نسبت به ترخیص بدون الزام کد رهگیری اقدام کند.
وی ادامه داد: بصورت کلی، گمرک می تواند نسبت به ترخیص ۹۰ درصد کالاهای اساسی و اقلام مربوط به واحدهای تولیدی در گروه های ۲۱ تا ۲۴ و حتی از گروه ۲۵ - با اولویت اعلامی از سوی وزارت صمت - قبل از ادامه روند و تشریفات گمرکی و تعیین تکلیف رویه گمرکی (ارز اشخاص یا واردات مقابل صادرات و یا سیستم بانکی) که در صف «تخصیص» و یا «تامین» ارز قرار دارند اقدام کرده و صاحب کالا می تواند برای ترخیص این اقلام به میزان ۹۰ درصد، فرآیند ترخیص را شروع کند.
ارونقی افزود: بر این اساس اولویت ها و ردیف تعرفه های مربوطه توسط وزارت صمت تا فردا استخراج و به گمرک تحویل می شود تا این سازمان بر اساس آن، نسبت به ترخیص ۹۰ درصدی کالاها طبق درخواست صاحب کالا اقدام کند.
وی از صاحبان کالا خواست تا به قید فوریت برای ترخیص و انجام تشریفات گمرکی اقدام کنند و این در حالیست که اگر در اسرع وقت صاحبان کالا برای تعیین تکلیف اقدام نکنند و یا علیرغم صدور کد رهگیری بانک نسبت به ترخیص قطعی کالاهای خود مبادرت ننمایند، مشمول اعمال مقررات متروکه خواهند شد.
وی یادآور شد: در مورد کالاهای کانتینری نیز که بخشی از آن را برنج تشکیل می دهد، بانک مرکزی نسبت به صدور کد رهگیری قسمتی از این کالاها اقدام کرده و برنج های رسوبی به تدریج در حال ترخیص است.
موانع ثبت سفارش برداشته شد
ارونقی در رابطه با اقدامات صورت گرفته برای رفع موانع مربوط به ویرایش ثبت سفارش نیز توضیح داد: کالاهایی که مطابق استنباط گمرک ردیف تعرفه مندرج در ثبت سفارش آنها تغییر کرده است، اگر ردیف تعرفه کالاها در گروه های ۲۱ تا ۲۴ و گروه یک باشد، با کنترل ردیف تعرفه استنباطی گمرک -به شرطی که شرح تجاری کالا تغییر نکند و ردیف تعرفه استنباطی در ردیف تعرفه کالاهای ممنوعه گروه ۲۷ و چهار و همچنین کالاهایی که تولید داخلی دارند نباشد- صاحبان کالا می توانند بدون ویرایش ثبت سفارش، نسبت به ترخیص کالا اقدام کنند.
وی افزود: لیست اقلام ممنوعه گروه های ۲۷ و ۴ و لیست اقلام مربوطه به کالاهایی که تولید مشابه داخلی دارند توسط وزارت صمت استخراج شده است که در روز شنبه تحویل گمرک داده شده و بر اساس آن ردیف تعرفه ها چک و کنترل لازم صورت می گیرد و در صورت مطابقت لازم، نیازی به ویرایش ثبت سفارش نخواهد بود.
معاون فنی گمرک همچنین به بخشنامه ابلاغی ودستورالعمل مبنی بر استفاده صاحب کالای تولیدی برای ترخیص به صورت نسیه نیز اشاره کرد و گفت که به محض تکمیل این روند اطلاع رسانی خواهد شد.
مصوبه مربوط به اخذ مالیات بر ارزش افزوده
وی در ادامه به پیگیری های گمرک در رابطه با ابلاغ مصوبه مبنی بر اخذ مالیات بر ارزش افزوده به صورت ضمانتنامه بانکی اشاره کرد و گفت که به محض ابلاغ این مصوبه صاحبان کالا می توانند نسبت به تودیع ضمانتنامه بانکی به جای سپرده نقدی یا وجه نقد برای مالیات بر ارزش افزوده اقدام و کالای خود را بدون پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و با تضامین لازم از گمرک ترخیص کنند که جزئیات آن طی هفته آینده اعلام خواهد شد.
ترخیص ۶۰ درصدی کالاهای اساسی و ۷۰ درصدی تولیدی
معاون فنی گمرک در رابطه با اینکه با مصوبات اخیر چه میزان از کالاهای اساسی و غیر اساسی امکان ترخیص خواهند داشت ادامه داد: با توجه به اینکه حدود چهار و نیم میلیون تن از کالاهای موجود را کالاهای اساسی تشکیل می دهند پیش بینی می کنیم که بر اساس این مصوبات بیش از ۶۰ درصد کالاهای اساسی قابل ترخیص باشد، به غیر از مواردی که صاحب کالا اسناد مربوط به مالکیت را در اختیار نداشته و نمی تواند آن را به گمرک اظهار کند.
وی افزود: در مورد کالاهای تولیدی نیز با توجه به ردیف تعرفه هایی که توسط وزارت صمت در حال استخراج است در گروه ۲۱ تا ۲۴ توانایی ترخیص وجود دارد و به نظر می رسد بیش از ۷۰ درصد مواد اولیه و نهاده های تولید ترخیص و در اختیار صاحبانشان قرار گیرد.
